Over de Spaanse overheersing in het voetbal

Sinds 1998 presenteert Deloitte ieder jaar de Football Money League, een rapportage over de ontwikkelingen in de Europese voetbaleconomie. Ook dit jaar was er genoeg aanleiding om het 23e rapport te bespreken in BNR Zakendoen #sporteconomie.

Het geld blijft maar in het voetbal stromen. Enkele opvallende cijfers: De Top 20 laat ten aanzien een groei zien van 11%, van €8.3 miljard naar € 9.3 miljard: 44% komt van de verkoop van uitzendrechten, 40% uit commerciële activiteiten (sponsoring, merchandising, licenties e.d.) en 16% van kaartverkoop.

In het eerste jaar van verschijning van het onderzoek (1998) was de totale omzet van de Top 20 €1,2 miljard. In 2006 was het totaal €3 miljard en had de toenmalige nummer 1 Real Madrid een omzet van €275,5 miljoen. In 2010 was de optelsom van de grootste 20 clubs €3,9 miljard. Ook toen voerde de Koninklijke de ranglijst aan met een omzet van €400 miljoen.

Fc Barcelona is de nieuwe nummer 1 met €840,4 miljoen, een nieuw record en maar liefst €150 miljoen meer dan in het seizoen 2017/2018. De belangrijkste redenen van die enorme stijging: er is meer aandacht voor het bouwen van het merk (focus op meer betrokken fans via unieke content) en de club heeft alle activiteiten op het gebied van merchandising en licensing in eigen hand genomen. Ook niet onbelangrijk: ze hebben een speler met de naam Messi…

Ajax is de eerste club uit een kleinere voetbaleconomie op plek 23 met €199,4 miljoen. Als je alleen naar commerciële inkomsten zou kijken, staat Ajax zelfs in de Top 20.

Wat ook opvalt is dat bij 75% van de clubs een speler meer volgers op sociale media heeft dan de club zelf. Ander interessant feitje: de voetbal economieën van Manchester (United en City) en Londen (Tottenham Hotspur, Chelsea, Arsenal en West Ham United) zijn groter dan 1 miljard met respectievelijk € 1,3 en €1,7 miljard.

Ik ben benieuwd wat volgend jaar gaat brengen. Zal Manchester United (#3) verder wegzakken nu de club maar geen sportieve successen boekt, geen wereldsterren op het veld heeft staan en hoofdsponsor Chevrolet stopt? Hoe hoog reikt Liverpool (#7) dankzij de aansprekende resultaten op en naast (Nike) het veld? Zullen er weer nieuwe records worden gebroken? Deloitte verwacht dat het einde van de double-digit growth in zicht komt omdat inkomsten van uitzendrechten niet verder zullen groeien. Ik betwijfel dat: de uitzendrechten van premium events zijn nog steeds in trek, de prijzen van oefenwedstrijden en kleinere competities staan wel onder druk. De verdere penetratie van betaaltelevisie en de razendsnelle opkomst van OTT (met andere woorden ‘Netflix voor voetbal’) vormen twee nieuwe geldgeisers, die pas echt gaan spuiten als lopende tv-contracten zijn afgelopen. Het zal ervoor zorgen dat de financiële verschillen nog groter worden.

De uitzending van BNR Zakendoen #sporteconomie van 15 oktober werd gepresenteerd door Thomas van Zijl met als Zakenpartner Ageeth Telleman en is terug te vinden als video of podcast.

De podcasts van alle afleveringen van het sport & economie-item in BNR Zakendoen vind je op Anchor of via je favoriete podcast-app onder de titel ‘Over sport en economie’.

Over wat ons te wachten staat in 2020

Is de Nederlandse sportkalender ooit zo vol geweest als in 2020? Zeker als je daar ook nog eens culturele evenementen als het Songfestival, het Mahler Festival en SAIL erbij optelt, wordt dit een jaar vol spanning en beleving.

Aan onderwerpen op het terrein van sport en economie is er dus geen gebrek. Ook in 2020 is e in BNR Zakendoen wekelijks aandacht voor de actuele ontwikkelingen.

In de eerste uitzending op 8 januari ging het over de consequenties en uitdagingen voor sportorganisaties, bedrijfsleven en de samenleving. Wat zijn belangrijke ontwikkelingen? Wat kunnen we verwachten op het terrein van media en technologie? Blijven de investeringen maar toenemen? Thomas van Zijl stelde de vragen, gast was deze woensdag Marja Ruigrok, wethouder van Haarlemmermeer. Dit is de link naar de video van de uitzending en dit de link naar de podcast.

Sportforum Langs de Lijn En Omstreken

In het eerste Sportforum van 2020 ging het op 6 januari over trainingskampen in Qatar, de uitdagingen voor Oranje bondscoach Ronald Koeman, langebaanschaatsen, shorttrack, darts en volleybal.

De uitzending stond onder leiding van Jeroen Stomphorst en Henk van Steeg. Gasten waren N)S Sport-verslaggever Joris van den Bergh, AD Sportwereld-jpurnalist Daniël Dwarswaard en Marcel Beerthuizen van sponsoringadviesbureau bigplans.

De uitzending kun je hier terugluisteren.

Over de gamechangers van 2019

2019 was een interessant jaar voor de wereld van sport en economie met een aantal gebeurtenissen die van invloed zullen zijn op de sportindustrie in de komende jaren. In de laatste aflevering van BNR Zakendoen #sporteconomie van 2019 ging het over deze gamechangers.

De belangrijkste ontwikkeling is wat mij betreft de toenemende invloed van overheden op de mondiale sport. Steeds meer Arabische en Aziatische landen zien in sport een interessant vehikel om te investeren en/of propaganda mee te bedrijven. China en Saudie-Arabië zijn twee voorbeelden van landen die steeds meer grote sportevenementen binnen hun landsgrenzen halen, met in hun kielzog het bedrijfsleven dat sponsor wordt van de overkoepelende organisaties of daaraan verbonden clubs. De Houston Rockets, de NBA en Arsenal hebben ervaren wat het gevolg is als een directeur van een club (Daryl Morey) of een atleet (Mesut Özil) zijn persoonlijke mening geeft over politieke ontwikkelingen, in dit geval in China. De Chinese overheid, uitzendorganisaties en het bedrijfsleven laten direct merken daar niet van gediend te zijn. Boycots, het niet uitzenden van sportwedstrijden op de Chinese tv, Chinese sponsors die zich terugtrekken: de financiële schade is enorm.

Grote sportorganisaties als het IOC, FIFA en UEFA zijn in steeds grotere mate afhankelijk van sponsors uit China en organiseren hun evenementen in dat land. Het heeft tot gevolg dat deze organisaties zich steeds meer op de vlakte zullen houden als het gaat over het beknotten van de vrijheid van meningsuiting en de schending van mensenrechten. Sport zou een middel moeten zijn om te verbinden en bestuurders moeten zich afvragen hoe ze de kracht van sport juist kunnen inzetten voor een betere wereld.

Er zijn gelukkig ook partijen die zich nadrukkelijk uitspreken tegen misstanden of achter mensen gaan staan die ongelijkheid aanvechten. Het beste en commercieel meest succesvolle voorbeeld is Nike en de Just Do It-campagne met Colin Kaepernick. Het heeft mensen van het merk afgestoten, maar ook veel (jonge) mensen tot een nog grotere fan gemaakt: de groei in marktaandeel en omzet was ongekend.

Het grootste succes in Nederland was wat mij betreft het binnenhalen van de Formula 1 Heineken Dutch Grand Prix. Een huzarenstukje van twee bureaus, SportVibes en TIG Sports, die in korte tijd gezamenlijk vele miljoenen uit de Nederlandse markt wisten te halen om dit mogelijk te maken. Het was een weg vol hindernissen waarvan er waarschijnlijk nog wel enkele zullen opdoemen, maar ik verwacht een spectaculair evenement in mei van het volgende jaar.

De grootste verandering dit jaar zal vooral volgend jaar van invloed zijn: de aanpassing van Rule40 van het IOC die sponsors van Olympische bonden, teams en atleten meer mogelijkheden geeft in te haken op hun betrokkenheid. Als gevolg van een door Duitse atleten aangespannen rechtszaak heeft het IOC deze Regel 40 aangepast. Het is waarschijnlijk het begin van een meer rechtvaardige verdeling van de miljarden die het IOC verdient.

Wat ook opvalt is dat steeds meer investeringsmaatschappijen hun ogen op de sport en dan met name voetbal hebben gericht. De wereldtop van het voetbal is uitgegroeid tot een lucratieve bedrijfstak. Als het gaat om de investering in evenementen, clubs, uitzendrechten en transfers zijn de grenzen nog lang niet zijn bereikt.

Tot slot was er ook nog even aandacht voor het NOC*NSF Sportgala met een voorspelling van de winnaars: Virgil van Dijk, Sifan Hassan, de Nederlandse handbal vrouwen, Erik ten Hag en Jetze Plat. Voetbal wordt nog steeds genegeerd door de Olympiërs die hun stem mogen uitbrengen: Niet Virgil maar Mathieu van der Poel werd Sportman van het Jaar, in plaats van Erik ten Hag werd Hugo Haak Coach van het Jaar.

De uitzending van BNR Zakendoen werd geleid door presentator Thomas van Zijl, de Zakenpartner was Maria van der Heijden van MVO Nederland. Terugkijken of luisteren kan met een video of een podcast.

Over blockchain en cryptovaluta in de sport

In 2014 was de NBA-franchise Sacramento Kings de eerste sportclub ter wereld die de bitcoin als betaalmiddel accepteerde. Inmiddels worden blockchain en cryptovaluta steeds vaker ingezet in de professionele sportwereld. Meestal in de vorm van een sponsorship door een cryptogeldmerk dat sponsor wordt met als doel meer naamsbekendheid te krijgen, zoals de samenwerking tussen het Formule 1 team van Red Bull en Futurocoin. Leonel Messi verbond zijn naam aan de Finney blockchain smartphone, Mike Tyson heeft zijn eigen bitcoin.

Vorige week werd de Juventus Official Fan Token gelanceerd, die gebaseerd is op de cryptomunt Chiliz. Door tokens te kopen (voor 2 euro), te ruilen of te verzamelen (door middel van een Token Hunt à la Pokemon Go) worden fans van Juventus (dat zijn er 400 miljoen) meer betrokken bij de club. Ze kunnen invloed uitoefenen op bepaalde beslissingen en maken kans op bijzondere belevenissen. Initiatiefnemer Socios.com, een op Malta gevestigde onderneming met funding van particuliere investeerders uit de gokwereld, betaalt een sponsorfee aan de club en krijgt een deel van de opbrengst van de verkochte tokens, die verhandelbaar zijn op het Binance-platform. Socios.com heeft ook partnerships met Paris Saint-Germain, AS Roma, Galatasaray, Atletico Madrid en West Ham United aangekondigd. 

Het verdienmodel moet zich nog bewijzen maar als het vertrouwen in blockchain toeneemt zullen steeds meer sportorganisaties inhaken op deze ontwikkeling.

In BNR Zakendoen #sporteconomie van 11 december 2019 ging het over de actuele ontwikkelingen en toekomstperspectieven van blockchain en cryptovaluta in de sport. De video van de uitzending vind je hier, de podcast vind je hier.

Over cult en commercie

Cult staat voor een subcultuur, voor een levensstijl. Een cultstatus ontstaat als iets of iemand de status van verering bereikt bij een (kleine) intens betrokken groep liefhebbers.

In de sport zijn er talrijke voorbeelden van clubs, sporters, coaches, commentatoren en evenementen die de cultstatus hebben verworven. In de hedendaagse sport biedt dat ook commerciële kansen. Kan dat wel, mag dat wel of is cult en commercie een contradictio in terminis?

In BNR Zakendoen ging het op 4 december over cult en commercie in de sport. Met presentator Thomas van Zijl en Zakenpartner Lieve Declercq.

De uitzending kun je hier bekijken en hier beluisteren.

Over Formule-E

Afgelopen weekend ging de zesde editie van de Formule-E van start, de mondiale koningsklasse voor elektrische racewagens. In vergelijking met het eerste seizoen 2014/2015 is er veel veranderd. Toen reden de auto’s niet harder dan 200 kilometer per uur, inmiddels is dat 280 kilometer. In dat eerste seizoen werd er tijdens de race van auto gewisseld vanwege het vermogen van de batterijen. Nu duurt de race 45 minuten en 1 ronde met één bolide. Naast Fan Boost, waarmee fans vijf coureurs extra power kunnen geven, is er ook de Attack Mode, een gamefication modus in het parcours waarmee de coureurs eveneens meer energie krijgen en eenvoudiger kunnen inhalen.

Formule-E richt zich op de Millennials, de ePrixs vinden plaats op een stratencircuit in wereldsteden als Mexico City, Parijs, New York, Santiago en Londen. Ook sponsors vinden de weg naar Formule-E. Er is een titelsponsor (ABB) en er zijn vele evenement- en teamsponsors. Heineken heeft de kracht van Formule-E herkend. Automerken als Mercedes-Benz en Porsche zijn dit seizoen ingestapt omdat ze de sport kunnen gebruiken als laboratorium voor innovatie. Steeds meer innovaties uit Formule-E vinden hun weg naar de consument, zoals regeneratief remmen, de verhoogde topsnelheid, batterijefficientie en oplaadsnelheid.

De kans is groot dat Max Verstappen eerder wereldkampioen wordt dan Nyck de Vries of Robin Frijns, de twee Nederlanders in Formule-E. Maar dat Formule-E uiteindelijk Formule 1 gaat overstijgen, lijkt gezien de ontwikkelingen in de maatschappij en de auto-industrie een kwestie van tijd.

De uitzending stond onder leiding van Thomas van Zijl, de Zakenpartner was Inge Brakman. De video van de uitzending (duur 6’30”) vind je hier, de podcast vind je hier.

Alle uitzendingen van BNR Zakendoen zijn als podcast te beluisteren via je favoriete podcast platform onder de titel ‘Over sport en economie’.

Over sponsors die spanning oproepen

Een stad die de Olympische Spelen mag organiseren, sluit een overeenkomst met het IOC waarin allerlei bepalingen zijn vastgelegd. Een deel van die bepalingen gaat over het omarmen en beschermen van de TOP-sponsors van het IOC. Zo is er controle op buitenreclame en het luchtruim om ‘aanvallen’ van concurrenten te voorkomen. Het is dan ook opvallend als de burgemeester van een Olympische gaststad laat weten dat een partner van IOC niet welkom is. Dat is wat er gebeurd is in Parijs, ‘host’ van de Olympische Spelen in 2024. Per brief liet burgemeester Anne Hildalgo aan het IOC weten niet blij te zijn met Airbnb als sponsor van de Olympische Spelen.

Airbnb doet dat volgens topman Joe Gebbia om ervoor te zorgen dat de Spelen voor iedereen toegankelijk, duurzaam en inclusief worden. Het IOC is ook erg blij met de nieuwe sponsor, die $500 miljoen betaalt. Volgens Hidalgo zorgt Airbnb er juist voor dat er meer woningspeculatie komt, de huizenprijs wordt opgedreven en de ‘gewone’ Parijzenaar geen huis meer kan kopen. Ook denkt zij dat de hoteliers in de Franse hoofdstad er last van gaan krijgen en die zijn het daar mee eens. De brief lekte uit (vanzelfsprekend, want wat blijft er nog geheim vandaag de dag) en werd via Le Monde wereldnieuws. Donkere wolken boven Parijs dus. Hoe het afloopt? Moeilijk te zeggen, maar de kans dat de dienstverlening van Airbnb aan banden wordt gelegd ligt voor de hand.

Sponsors die spanning oproepen, het gebeurt steeds vaker, of het nu in Parijs, Londen, Pamplona of Eindhoven is.

In BNR Zakendoen van 20 november 2019 ging het over sponsors die spanningen oproepen. Erwin Mooibroek was de presentator deze middag, Désirée van Boxtel was de side-kick. Hier zijn de linkjes naar de uitzending: video en podcast.

Over unicorns en sportsponsoring

Je kunt het gerust een trend noemen: unicorns, tech startups die door investeringen en fundraising een marktwaarde van minimaal een miljard hebben, die voor sportsponsoring kiezen om verdere groei te realiseren. 

Takeaway.com, de moedermaatschappij van het Nederlandse Thuisbezorgd.nl, nu nog actief in tien Europese landen met de wil dat te blijven uitbreiden, wordt sponsor van het Europees Kampioenschap Voetbal dat in de zomer van 2020 in twaalf Europese landen wordt gehouden. Andere eenhoorns gingen Jitse Groen c.s. voor. Airbnb is TOP sponsor van het IOC. Uber van het Franse voetbal (Ligue1 en UberEats van Olympique Marseille). Tinder sloot een miljoenencontract met Manchester City. Booking is sponsor van het EK2020 en concurrent Expedia sponsor van een ander groot internationaal toernooi van UEFA, de Champions League. Datzelfde UEFA haalde ook al Alipay binnen voor het EK van volgend jaar.

Wat beweegt deze bedrijven in deze sport properties te investeren? Over wat voor een bedragen gaat het? Wat levert het op? Wat is er nodig om het succesvol te maken? Welke Nederlandse unicorns missen we nog als sponsor? Dit en meer kwam ter sprake in het sport & economie-item van BNR Zakendoen van 13 november 2019. Thomas van Zijl stelde als altijd de juiste vragen.

Klik hier voor de video of de podcast van de uitzending.

Over Ajax

Een bizarre Champions League wedstrijd met bizarre statistieken in de avond van 4 november 2019 vormde de aanleiding om op 5 november in het sporteconomie-item in BNR Zakendoen aandacht te besteden aan hoofdrolspeler Ajax.

Ajax is in ieder geval financieel de Eredivisie aan het ontstijgen en blijft grenzen verleggen, zowel op het veld als daarbuiten. Wat betekenen de Europese successen voor het merk Ajax? Hoe verhoudt de club zich tot de rest van de Eredivisie? Wat is het gevolg van de grote verschillen? Wat zijn uitdagingen en groeimogelijkheden voor Ajax? Hoe ga je als prominent merk om met je maatschappelijke rol?

Thomas van Zijl stelde de vragen vanaf de Export Beurs in Breda, Marcel Beerthuizen antwoordde vanuit de BNR-studio in Amsterdam. De video van de uitzending kun je hier terugkijken. De audio-opname is ook gepubliceerd als podcast en vind je hier.