Over de gamechangers van 2019

2019 was een interessant jaar voor de wereld van sport en economie met een aantal gebeurtenissen die van invloed zullen zijn op de sportindustrie in de komende jaren. In de laatste aflevering van BNR Zakendoen #sporteconomie van 2019 ging het over deze gamechangers.

De belangrijkste ontwikkeling is wat mij betreft de toenemende invloed van overheden op de mondiale sport. Steeds meer Arabische en Aziatische landen zien in sport een interessant vehikel om te investeren en/of propaganda mee te bedrijven. China en Saudie-Arabië zijn twee voorbeelden van landen die steeds meer grote sportevenementen binnen hun landsgrenzen halen, met in hun kielzog het bedrijfsleven dat sponsor wordt van de overkoepelende organisaties of daaraan verbonden clubs. De Houston Rockets, de NBA en Arsenal hebben ervaren wat het gevolg is als een directeur van een club (Daryl Morey) of een atleet (Mesut Özil) zijn persoonlijke mening geeft over politieke ontwikkelingen, in dit geval in China. De Chinese overheid, uitzendorganisaties en het bedrijfsleven laten direct merken daar niet van gediend te zijn. Boycots, het niet uitzenden van sportwedstrijden op de Chinese tv, Chinese sponsors die zich terugtrekken: de financiële schade is enorm.

Grote sportorganisaties als het IOC, FIFA en UEFA zijn in steeds grotere mate afhankelijk van sponsors uit China en organiseren hun evenementen in dat land. Het heeft tot gevolg dat deze organisaties zich steeds meer op de vlakte zullen houden als het gaat over het beknotten van de vrijheid van meningsuiting en de schending van mensenrechten. Sport zou een middel moeten zijn om te verbinden en bestuurders moeten zich afvragen hoe ze de kracht van sport juist kunnen inzetten voor een betere wereld.

Er zijn gelukkig ook partijen die zich nadrukkelijk uitspreken tegen misstanden of achter mensen gaan staan die ongelijkheid aanvechten. Het beste en commercieel meest succesvolle voorbeeld is Nike en de Just Do It-campagne met Colin Kaepernick. Het heeft mensen van het merk afgestoten, maar ook veel (jonge) mensen tot een nog grotere fan gemaakt: de groei in marktaandeel en omzet was ongekend.

Het grootste succes in Nederland was wat mij betreft het binnenhalen van de Formula 1 Heineken Dutch Grand Prix. Een huzarenstukje van twee bureaus, SportVibes en TIG Sports, die in korte tijd gezamenlijk vele miljoenen uit de Nederlandse markt wisten te halen om dit mogelijk te maken. Het was een weg vol hindernissen waarvan er waarschijnlijk nog wel enkele zullen opdoemen, maar ik verwacht een spectaculair evenement in mei van het volgende jaar.

De grootste verandering dit jaar zal vooral volgend jaar van invloed zijn: de aanpassing van Rule40 van het IOC die sponsors van Olympische bonden, teams en atleten meer mogelijkheden geeft in te haken op hun betrokkenheid. Als gevolg van een door Duitse atleten aangespannen rechtszaak heeft het IOC deze Regel 40 aangepast. Het is waarschijnlijk het begin van een meer rechtvaardige verdeling van de miljarden die het IOC verdient.

Wat ook opvalt is dat steeds meer investeringsmaatschappijen hun ogen op de sport en dan met name voetbal hebben gericht. De wereldtop van het voetbal is uitgegroeid tot een lucratieve bedrijfstak. Als het gaat om de investering in evenementen, clubs, uitzendrechten en transfers zijn de grenzen nog lang niet zijn bereikt.

Tot slot was er ook nog even aandacht voor het NOC*NSF Sportgala met een voorspelling van de winnaars: Virgil van Dijk, Sifan Hassan, de Nederlandse handbal vrouwen, Erik ten Hag en Jetze Plat. Voetbal wordt nog steeds genegeerd door de Olympiërs die hun stem mogen uitbrengen: Niet Virgil maar Mathieu van der Poel werd Sportman van het Jaar, in plaats van Erik ten Hag werd Hugo Haak Coach van het Jaar.

De uitzending van BNR Zakendoen werd geleid door presentator Thomas van Zijl, de Zakenpartner was Maria van der Heijden van MVO Nederland. Terugkijken of luisteren kan met een video of een podcast.