Over de impact van glorieuze comebacks

Het onderwerp van het sport & economie item in BNR Zakendoen wordt veelal gedicteerd door de actualiteit. Op woensdag 17 april was het niet moeilijk om een overkoepelend thema te kiezen: de onvoorstelbare comebacks van Tiger Woods en Ajax gaven genoeg stof om te praten over de impact van deze historische prestaties.

Op dinsdag 16 april 2019 is er een bijzondere bladzijde in de Nederlandse voetbalgeschiedenis geschreven. Ajax versloeg Juventus vanuit een geslagen positie en veroverde de harten van voetbalfans over de hele wereld. Na 14 jaar staat er weer een Eredivisie club in de halve finale van de belangrijkste clubcompetitie in het voetbal. Volgens Ajax-directeur Edwin van der Sar kan het geld van de Champions League hem (inmiddels) niets meer schelen, want het voetbal van Ajax gaat weer de wereld over. Wat betekent dat dan? Wat kunnen we leren van het succes van Ajax?

Een ander prachtig sportverhaal werd opgetekend op zondag 14 april 2019. De banen van de Augusta National Golf Club vormde het décor voor een bijzondere prestatie van Tiger Woods, die na 14 jaar voor de vijfde keer winnaar werd van The Masters. In 1997 won de toen 21-jarige Woods voor de eerste keer.

In de afgelopen tien jaar werd de carrière van Woods gekenmerkt door schandalen, verslavingen en blessures. Zijn sponsors namen afscheid (op Nike na), in 2017 wilde hij zelfs stoppen met zijn geliefde sport. Overigens niet berooid want sinds de start van zijn profcarrière heeft Woods $ 1,4 miljard verdiend.

Woods gaf niet op en vocht terug. Zijn zege zorgde voor superlatieven van fans, media, sponsors én presidenten. Wat is de impact van zijn prestatie op de golfsport en op commercie? Hoe kijken we in Nederland naar iemand die werkelijk zijn totale leven volledig op zijn kop zette?

Thomas van Zijl stelde de vragen, Merlin Melles was deze dag de Zakenpartner. De uitzending is hier te bekijken en hier te beluisteren.

Waar liggen de grenzen?

Aan de vooravond van het Sportgala werd in Amsterdam het Convenant Gezonde Sportevenementen gesloten, dat moet voorkomen dat ‘ongezonde’ merken worden ingezet als sponsor van sportevenementen die voor een belangrijk deel op kinderen zijn gericht. Het convenant werd ondertekend door de gemeenten Rotterdam, Amsterdam, Den Haag, Eindhoven en Utrecht, sportkoepel NOC*NSF, de stichting Jongeren Op Gezond Gewicht (JOGG) en de sportmarketingbureaus House of Sports, Kumpany, TIG Sports en 2Basics. De ondertekenaars willen sportevenementen nog gezonder maken en de bureaus hebben beloofd hun creativiteit in te zetten om kinderen te verleiden tot een gezonde keuze. Richting 2030 wordt de doelgroep verbreed. De sportmarketingbureaus Triple Double en SportVibes, die veel evenementen organiseren, besloten op het laatste moment niet te tekenen.

De praktijk liep al enige tijd vooruit op dit akkoord. Zo voorkwam de Gemeente Amsterdam dat Dunkin’ Donuts sponsor werd van het 3×3 Basketball tijdens de Urban Sports Week. Via het JOGG stapte Greenco (van Tommies snackgroenten) in als partner, maar dat was eenmalig.

Het zal voor organisatoren, die sponsors nodig hebben om hun sportevenement te kunnen realiseren, niet eenvoudig zijn om de verbannen productcategorieën (vaak onderdeel van internationale, kapitaalkrachtige concerns die bekend zijn met sponsoring) te vervangen door bedrijven die gezonde alternatieven aanbieden. NOC*NSF besloot de finaledag van het door Coca-Cola gesponsorde Mission Olympic te verhuizen van het Olympisch Stadion naar Papendal.

Sponsoring zorgt voor een prominente zichtbaarheid en een groot bereik is daardoor een gewild doelwit voor partijen (van eenlingen tot en met mondiale organisaties) die hun punt willen maken. Het is niet voor niets dat het JOGG zijn pijlen richtte op sportsponsoring.

Waar leidt dit toe? McDonald’s stopt als sponsor van IOC en de Olympische Spelen onder druk van de publieke opinie. Als Red Bull partner wordt van Team Jumbo-Visma worden er direct vragen gesteld of dat wel kan. Welke branches komen er in de toekomst nog meer onder een vergrootglas te liggen als het om sponsoring gaat? Alcohol? Olie? Pizzeria’s? Luchtvaart? Mode?

Iedereen die sponsoring inzet als marketingcommunicatie instrument moet zich bewust zijn van de invloed die dat kan uitoefenen, zeker als het om kwetsbare groepen gaat. Maar alle partijen die werkzaam zijn in het sponsoringvak hebben ook een verantwoordelijkheid voor de continuïteit van de bedrijven en de mensen die er werken. Het kan geen kwaad te bepalen waar de grenzen liggen om je territorium te beschermen.

Column verschenen in Sponsorreport, april 2019 (met enkele aanvullingen).

Over sport en goede doelen

In het sport & economie item van BNR Zakendoen gaat het op woensdag 10 april over sport en goede doelen.

Bekende atleten starten hun eigen Foundation. Sponsors maken gebruik van een maatschappelijk issue om verbinding te maken. Sportorganisaties gebruiken goede doelen als middel om meer mensen te laten bewegen en meer fondsen in te zamelen. Hardlopers, fietsers, wandelaars en zwemmers gebruiken hun sportprestatie als middel om aandacht en fondsen voor goede doelen te verkrijgen. Hoe heeft zich dit ontwikkeld? Wat speelt zich af binnen dit domein dat maar blijft groeien? Waarom doen sporters en bedrijven dit? Is het wel ‘echt’?

Thomas van Zijl stelde als altijd de vragen. Het item is hier te bekijken en hier te beluisteren.

‘Profiteert Transavia van de vlucht met Ronaldo en co?’

Interview voor RTL’s Editie NL over de kracht van social media naar aanleiding van een post van Cristiano Ronaldo in een vliegtuig van Transavia.

In de reportage komt ook Tiel Netel van café ’t Papeneiland aan het woord, beroemd vanwege de appeltaart die werd geprezen door Bill Clinton en die nog elke dag voor nieuwe klanten zorgt.

Het artikel en de reportage kun je hier bekijken.

Over de export van Ons Voetbal

In de Johan Cruijff ArenA werd op 3 april 2019 het onderzoek ‘Trends in Export’ gepresenteerd. De uitzending van BNR Zakendoen kwam deze dag vanuit het stadion . Een goede aanleiding om in het sporteconomie item aandacht te besteden aan de export van ons voetbal.

Wat zijn de manieren waarop de Eredivisie en de clubs hun producten kunnen exporteren? Waarom is de Eredivisie een aantrekkelijk product? Wat levert dat op? Wat doen clubs zelf om hun inkomsten te vergroten? Thomas van Zijl stelde de vragen aan Marcel Beerthuizen van bigplans

De uitzending kun je hier terugkijken. Er is ook een podcast versie, die vind je hier.

Over nieuwe sponsormodellen

In een markt vol hyperconcurrentie moeten sportorganisaties nieuwe formats ontwikkelen om hun aanbod commercieel te exploiteren en te blijven groeien. PSV presenteerde op 25 maart 2019 een consortium van premium partners die gezamenlijk de Metropoolregio (jammer van dat woord) Brainport Eindhoven promoten als de plek waar technologie, innovatie en talentontwikkeling samenkomen.

Of het concept uit sterkte of zwakte is geboren, doet eigenlijk niet ter zake. Het is een initiatief van het gezamenlijke regionale bedrijfsleven met een hart voor PSV en een blik op de wereld. PSV heeft altijd al een sterk zakelijk ecosysteem gehad. Bert Spaak van Pro Sport ontwikkelde eind jaren 80 een vernieuwend sportmarketing en media model waar bedrijven als Philips, CSU, Nashua, DAF, Ahrend en Adidas zich bij aansloten en die op allerlei manieren met elkaar samenwerkten. Ik hoop dat het Brainport consortium net zo goed gaat werken als destijds.

De ITF/Davis Cup ontwikkelde met Kosmos Group een nieuw concept waarbij er geen plaats meer is voor BNP Paribas dat 17 jaar lang de titelsponsor was. De KNVB werkt ook met een nieuw sponsorhuis, dat inspeelt op actuele thema’s en de behoefte van bedrijven. Branche exclusiviteit wordt nog maar beperkt verleend, de bond heeft onder meer twee energiebedrijven aan zich verbonden. Een goede ontwikkeling, omdat branche exclusiviteit kan leiden tot inactiviteit, terwijl activatie cruciaal is om rendement uit een partnership te halen en ook een gesponsorde partij gebaat is bij actieve partners

In BNR Zakendoen ging het op 27 maart over nieuwe sponsormodellen in de sport. Presentator en PSV-fan Thomas van Zijl stelde de vragen.

De uitzending is hier te bekijken en hier als podcast te beluisteren. Andere uitzendingen kun je beluisteren via jouw favoriete podcast platform. Zoek op ‘Over sport en economie’.

Over de toekomst van sport in beeld

Op het gebied van distributie van sportrechten is er veel aan het veranderen. Er wordt vol ingezet op Over-The-Top (OTT), de wijze waarop partijen als Netflix en Videoland films, series en documentaires aanbieden. Steeds meer uitzend- en sportorganisaties zetten hier op in zoals NBA, UEFA, F1, ESPN+ en DAZN.

Onder aanvoering van ‘eindbaas’ Adam Silver is de NBA bezig om ook het in beeld brengen van sport te veranderen, met veel meer aandacht voor de interesse en betrokkenheid van verschillende groepen kijkers. Silver vindt de wijze waarop sport in beeld wordt gebracht hopeloos ouderwets. Hij verwacht drastische wijzigingen in de komende vijf jaar.

De NBA geeft zelf het goede voorbeeld. Via Twitter kun je live een door jou gekozen basketballer volgen. De kijker die niet beschikt over een abonnement van een kabelnetwerk of pay-per-view aanbieder kan zelfs een deel (kwart) van de uitzending van een wedstrijd kopen. NBA is ook een samenwerking met online-kanaal Twitch aangegaan. Fans kunnen wedstrijden becommentariëren en op hun eigen kanaal plaatsen, andere fans kunnen dat dan weer volgen. Steve Balmer, een van de oprichters van Microsoft en de huidige eigenaar van de LA Clippers, heeft geïnvesteerd Court Vision. Via deze techniek kunnen door middel van augmented reality statistieken en grafieken aan het live wedstrijdverslag worden toegevoegd. Ook de PGA, MLS en F1 testen nieuwe formats om meer fans te betrekken.

Technologie zal voor meer verandering gaan zorgen. Waar kun je dan aan denken? Bijvoorbeeld real time inzicht in biomedische gegevens van spelers over vermoeidheid, spierverzuring e.d. Het gebruik van big data waarmee kan worden voorspeld wat de volgende worp van een honkbal pitcher wordt en hoe de slagman, catcher en veldspelers daarop zullen reageren. Of aan de inzet van uitgebreide statistieken die in-game sportsbetting en het spelen van fantasy sports games (groot in de VS) aanjagen. Natuurlijk is en komt er (meer) regulering op het gebied van privacy en ongeoorloofde wedstrijd beïnvloeding. Dat we anders naar sport gaan kijken is zeker.

In BNR Zakendoen sporteconomie ging het op 20 maart over de toekomst van sport in beeld. Thomas van Zijl stelde de vragen vanuit Ahoy Rotterdam, de Zakenpartner was Marja Ruigrok. De uitzending is hier te bekijken en hier te beluisteren.

Over vrouwen in de sport

Internationale Vrouwendag (8 maart 2019) was de aanleiding om in BNR Zakendoen van 13 maart in te zoomen op vrouwen in de sport, zowel op het veld als naast het veld.

De Nederlandse sport is een grote mate afhankelijk van het succes van vrouwen; bij de Olympische Spelen 2016 in Rio de Janeiro kwamen 6 van de 8 gouden medailles en 12 van alle 19 medailles van vrouwen. Ook in de bestuurskamers neemt de invloed van vrouwen toe: de voorgestelde opvolger van NOC*NSF-voorzitter André Bolhuis is Anneke van Zanen.

Op het gebied van sponsoring van vrouwenvoetbal is er een verschuiving in doelstellingen van de bedrijven: van het aanvankelijke en meer softe ‘tonen van maatschappelijke betrokkenheid’ gaat het nu om concrete commerciële doelstellingen. UEFA ontwikkelde een separate propositie voor vrouwenvoetbal en sloot een zevenjarige deal met VISA ondersteund door een eigen videoplatform en campagnes onder het motto #WePlayStrong.

Met de WK Vrouwen in Frankrijk in aantocht blijft de interesse in de voetbalvrouwen van Oranje blijft groeien: ING, Staatsloterij en Calvé komen met WK-activaties en er staat een partnership met een grote retailer op stapel.

Als het om prijzengeld gaat is er in meer dan 70% van de sporten gelijkheid. Op het gebied van salariëring en commercie zijn een nog grote verschillen. In de Forbes Top 100 bestbetaalde atleten kwam in 2018 geen enkele vrouw voor. Daarvoor is de commerciële waarde (uitzendrechten, sponsoring, ticketing) van veel sporten nog te laag. Voor verdere groei is het versterken van die waarde een belangrijke uitdaging.

De uitzending werd gepresenteerd door Paul Laseur, de Zakenpartner was deze middag Jill Dierikx.

De uitzending is hier te bekijken. De podcast vind je hier, evenals alle andere uitzendingen van het wekelijkse sporteconomie item.