Over het failliet van Financial Fair Play

In februari sanctioneerde de UEFA Premier League-club Manchester City met een boete van € 30 miljoen en twee jaar uitsluiting van deelname aan het miljardenbal UEFA’s Champions League. Aanleiding hiervoor was het overtreden van de Financial Fair Play regels, ingesteld door de UEFA in 2011 met als doel oneerlijke concurrentie te voorkomen. Inkomsten en uitgaven moeten met elkaar in balans zijn, clubs mogen slechts een beperkt verlies hebben en dat mag niet onbeperkt worden aangevuld door investeerders.

Manchester City had dat wel gedaan, zo bleek volgens de UEFA uit documenten die onder meer door Football Leaks en Der Spiegel in de publiciteit waren gebracht. Hoofdsponsor Etihad Airways zou op papier een sponsorcontract van € 80 miljoen hebben afgesloten terwijl 90% van dat bedrag werd betaald door de eigenaren, de Abu Dhabi United Group.

De straf van de UEFA betekende een enorme klap voor City: het niet deelnemen aan de Champions League zou op basis van de resultaten in het verleden zo’n € 200 miljoen inkomstenverlies opleveren. Bovendien zou de aantrekkingskracht van de club op trainer Guardiola en sterspelers enorm afnemen met een mogelijke uittocht tot gevolg.

Manchester City ging in beroep bij het internationale sporttribunaal CAS. De inzet was dus hoog voor de club, maar ook voor de UEFA die het opnam tegen een van de grote voetbalclubs in Europa. De UEFA handelt dit soort zaken normaal gesproken met eigen juristen af, maar voor deze zaak werden advocaten ingezet.

Afgelopen maandag was de uitspraak van het CAS en het leverde de wellicht ‘belangrijkste overwinning ooit’ voor Manchester City op. UEFA is in het ongelijk gesteld (de officiële uitspraak moet nog gepubliceerd worden); er waren geen overduidelijke malversaties op het terrein van sponsoring. Bovendien was een deel van de aanklacht verjaard, want ouder dan vijf jaar. City kreeg nog wel een tikje op de vingers vanwege het niet mee werken aan het onderzoek van UEFA: een boete van € 10 miljoen, die ze lachend zullen betalen, vanuit Abu Dhabi neem ik aan.

Het betekent een enorme klap in het gezicht van de UEFA, die het stigma van tandeloze tijger niet van zich af kan schudden. Concurrenten van City noemen de uitspraak onbegrijpelijk. Het is wel duidelijk dat de Financial Fair Play-vereisten hiermee onder druk komen te staan en dat ook in het voetbal gaat gelden dat wie betaalt ook alles kan bepalen. De krachtsverhoudingen in het Europese voetbal laten dat beeld overigens al jarenlang zien.

De UEFA heeft de Champions League als belangrijkste verdienmodel en wordt bij de organisatie daarvan continu onder druk gezet door de rijke clubs uit Engeland, Spanje, Duitsland, Italië en Frankrijk. Dat gaat over het aantal deelnemers uit die landen en over de verdeling van de sponsor- en mediagelden. De druk op UEFA zal nu nog meer toenemen. Voetbal gaat steeds meer op de echte (zaken)wereld lijken…

In BNR Zakendoen #sporteconomie ging het op woensdag 15 juli 2020 over het failliet van Financial Fair Play. Thomas van Zijl stelde de vragen. De podcast van de uitzending kun je terugluisteren via deze link.

Over mensen en grenzen in de atletiek

In BNR Zakendoen ging het op 8 mei 2019 over opvallende ontwikkelingen in de atletiek. De Zuid-Afrikaanse atlete Caster Semenya is op grond van een uitspraak van het internationale sportarbitrage instituut CAS verplicht om testosteron verlagende medicijnen te gebruiken indien zij aan IAAF atletiekwedstrijden wil blijven deelnemen. Een ingewikkeld ethische, medische en juridische kwestie waar veel over wordt gedebatteerd. In BNR Zakendoen bespraken we commerciële implicaties. Wat betekent dit voor sponsors? Is een sportdiscipline die wordt gedomineerd door één persoon minder aantrekkelijk voor het bedrijfsleven?

De rode draad in de uitzending was het stellen en het verleggen van grenzen. Dat laatste wil marathonloper Eliud Kipchoge doen, door als eerste mens een marathon onder de twee uur te lopen. Twee jaar geleden lukte dat bijna op het circuit van Monza. Dit jaar gaat Kipchoge, gesponsord door NN en Nike, een poging wagen in Londen. Het evenement zal wereldwijd worden verspreid en wordt mogelijk gemaak door Ineos, het chemische concern van de Britse miljardair Jim Ratcliffe.

Thomas van Zijl stelde de vragen met als afsluiter ‘Wat doet Ajax vanavond?’. Inmiddels kennen we het verdrietige antwoord op die vraag…

De uitzending is hier te bekijken en als podcast te beluisteren via deze link.