Over nieuwe financieringsmodellen

De gevolgen van Covid-19 hebben voor een schreeuwende behoefte aan geld in de sportwereld gezorgd. Aan de andere kant is er meer geld dan ooit van allerlei investeringsvehikels, die steeds vaker hun ogen op de sportwereld laten vallen, omdat er op allerlei manieren nog groei mogelijk is. Uitzendrechten, collectief of individueel, en talent (de atleten) dienen vaak als onderpand, want uiteraard willen investeerders zekerheid voor het geld dat ze inzetten.

Bekende investeringsmaatschappijen als Silverlake & Partners, KKR en CVC Capital en banken als het Japanse SoftBank zie je in allerlei sporten opduiken. Ondanks de enorme budgetten die er beschikbaar zijn, is er ook huiver of zelfs wantrouwen bij partijen. Dat is onder meer gevoed door het mislukte Super League initiatief, waarbij de rol van investeerders dominant en ondoordacht was. Ook de veelal lange termijncontracten (soms van 20 of 30 jaar met als onderpand uitzendrechten) hebben een te lange, niet overzienbare horizon waardoor partijen afhaken, zie de huidige discussie die La Liga met Real Madrid en FC Barcelona voert. Deze clubs vinden de verkoop van 10% van de uitzendrechten aan CVC Capital voor $ 1,25 miljard voor een periode van 30 jaar veel te lang. Het zou hen kunnen beperken in het uitventen van hun individuele rechten. De enorm snelheid van technologische en maatschappelijke ontwikkelingen maken het onmogelijk om in te schatten of dit een goede deal is, vandaar dat de twee Spaanse topclubs de deal willen blokkeren. In de grote sportcompetities in de Verenigde Staten hebben allerlei restrictieve maatregelen ingevoerd om de macht van investeerders te beperken.

Een andere ontwikkeling is de vorm van factoring die in het voetbal steeds grotere vormen aanneemt door het bedrijf 23 Capital. Tegen een percentage van de totale som, staan zij garant voor de betaling van bijvoorbeeld transfersommen. 23 Capital is bijvoorbeeld betrokken geweest bij de transfer van Frenkie de Jong van Ajax naar Barcelona. De betaling aan Ajax is zeker gesteld en de Spaanse club kon die aankoop in termijnen betalen.

Nieuwe financieringsvormen met cryptovaluta, blockchain constructies en SPAC’s kwamen al eerder aan bod in BNR Zakendoen Sport & Geld. Op het gebied van cryptovaluta zijn er twee partijen die opvallen. In Nederland is dat het bedrijf Knaken.nl, een platform voor de handel in cryptocurrencies, dat in 2020 sponsor werd van Sparta en nu ook cryptocurrency partner van Ajax en Feyenoord is geworden.

Internationaal is er het bedrijf Socios.com, dat speciale tokens maakt voor de meer dan 40 sportorganisaties waarmee ze zich hebben verbonden zoals Juventus, Barcelona en PSG en maar ook met vechtsport- en Formule 1-teams. Dit bedrijf pakt door en zijn nu ook shirtsponsor geworden van Inter Milan en Valencia, voor bedragen van zo’n € 20 miljoen per jaar, volgens eigen zeggen om hun betrokkenheid bij het voetbal tot uitdrukking te brengen. Socios.com wordt gefinancierd door het bedrijf Chiliz met op de achtergrond Maltese investeerders uit de gokmarkt. Ze zeggen overigens dat hun businessmodel nu al enorm winstgevend is dat er geen extern geld nodig is voor hun investeringen. Er wordt met de nodige argwaan naar de ontwikkeling van dit bedrijf gekeken, achterdocht waarmee allerlei cryptovaluta te maken hebben. De toekomst zal uitmaken hoe financieel solide en stabiel dit model is.

In verschillende voetbal economieën zijn er voetbalclubs beursgenoteerd, in Nederland geldt dat voor Ajax. Het gaat om veel gevallen om zogenaamde volksaandelen, waarbij met name supporters wat aandelen kopen en er verder weinig met het fonds gebeurt. Veel professionele investeerders laten de beursgenoteerde voetbalbedrijven links liggen, maar het investeringsfonds MAPFRE AM Behavioral Fund ziet juist enorme kansen en investeert in beursgenoteerde voetbalclubs zoals Ajax en Olympique Lyonnais. Volgens MAPFRE mijden veel professionele investeerders de voetbalwereld omdat de psychologische druk te hoog is onder meer door de invloed van resultaten op het veld en blessures. MAPFRE investeert in allerlei industrieën en zien de voetbalwereld als een ondergewaardeerde sector waar nog genoeg winst te behalen is. De clubs die zij selecteren moeten een sterk opleidingsinstituut hebben, verzekerd zijn van goed management, een trackrecord hebben op het gebied van het verkopen van spelers voor een hoge prijs en het kopen van nieuwe spelers tegen een lagere prijs en bij voorkeur ook het stadion in eigen beheer hebben. Dat geldt voor Olympique Lyonnais en de bestuurders van het fonds hebben ook veel vertrouwen in Ajax, ondanks dat de club de Johan Cruijff ArenA nog niet in eigen beheer heeft.

De geldnood bij Feyenoord is algemeen bekend en het management van de club onderzoekt en ontwikkelt allerlei nieuwe vormen van financiering. In juni lanceerde de clubs de Feyenoord Accelerator. De Rotterdamse club heeft goede ervaringen opgedaan met het bedrijf Verloning.nl. Dit is een joint partnership waarbij Feyenoord zichtbaarheid en toegang tot de database heeft ingebracht en het bedrijf een deel van de groei inbrengt die zij door de samenwerking met de voetbalclub hebben gerealiseerd. Deze ervaring heeft geresulteerd in de opzet van Feyenoord Accelerator waarbij Feyenoord specifieke rechten inbrengt en scale-ups een deel van hun groei of een aandelenpercentage inbrengen. Zeker voor bedrijven die na een autonome groei een volgende stap moeten maken kan dit interessant zijn, bijvoorbeeld op het terrein van naamsbekendheid, het versterken van het merk, lead generation onder de honderden zakenrelaties van Feyenoord en het werven van personeel. De eerdergenoemde samenwerking met Knaken.nl is ook gebaseerd op de gedachte van Feyenoord Accelerator.

Deze ontwikkelingen zijn niet een tijdelijke trend maar zullen we blijven terugzien. De sport is onverzadigbaar als het om geld gaat en de ontwikkelingen in de sportwereld zorgen voor verdere groei. Het onstaan van nieuwe financieringsmodellen is geen hype maar een logische ontwikkeling die in de komende jaren verder zal evolueren.

De podcast van de uitzending van BNR Zakendoen Sport & Geld van 11 augustus 2021 met Paul van Liempt en Marcel Beerthuizen kun je terugluisteren via deze link. Hier vind je alle uitzendingen van BNR Zakendoen #sporteconomie.

Over OVerstappen

Het is breaking nieuws in Nederland als er iets met de Formule 1 gebeurt en dat was op maandag 17 mei het geval. Toen werd bekend dat na negen jaar de uitzendrechten van de Formule 1 van Ziggo Sport overgaan op een nieuwe speler: NENT Group. De Nordic Entertainment Group betaalt een veelvoud van het bod van Ziggo Sport en verwierf de uitzendrechten voor Nederland voor een periode van ten minste drie jaar.

Formule 1 is heet in Nederland en dat heeft alles te maken met de successen van Max Verstappen. Jarenlang was Lewis Hamilton als coureur van het team van Mercedes oppermachtig, maar dit seizoen is het spannender dan ooit. Ziggo Sport haalt het ene na het andere record met uitzendingen van Grands Prix die meer dan 2,8 miljoen kijkers trekken.

Na negen jaar wordt Ziggo Sport aan de kant gezet. De zender heeft een geweldige programmering opgetuigd rond de opkomst van Max Verstappen. Scheidend directeur Will Moerer wordt bedankt voor alle goede zorgen, maar Formule One Management, nota bene onderdeel van Liberty Media dat eigendom is van Liberty Global dat ook de eigenaar is van Ziggo in Nederland, verkocht de rechten aan de hoogste bieder. FOM heeft zijn eigen business case die nog steeds geen zwarte cijfers schrijft. Voor sentiment is geen ruimte.

NENT Group is sinds 2019 genoteerd aan de beurs van Stockholm. Het media- en entertainmentbedrijf beschikt over tv-zenders, radiostations, streaming video platformen en tal van productiebedrijven en is in meer dan 8 landen actief: Zweden, Denemarken, Noorwegen, Finland, Estland, Letland, Litouwen, IJsland en Polen. De beursgang heeft voor investeringsbudget gezorgd dat wordt ingezet om rechten te kopen, content te ontwikkelen en nieuwe territoria in Europa te veroveren met Nederland als eerstvolgende landje. Dat zal gebeuren door middel van streaming video/OTT-platform Viaplay.

De sportzenders die NENT Group beheert, lijken qua portfolio op het aanbod van Ziggo Sport. In Zweden biedt met een totaalpakket met films & series, sport en kinderprogrammering aan voor zo’n € 45 per maand. NENT heeft aangegeven dat het kanaal dat F1 gaat uitzenden in Nederland voor een ‘reasonable price’ zal worden aangeboden. Wat het pakket gaat omhelzen is nog niet duidelijk, maar het bedrijf is druk bezig andere sportrechten te verwerven.

NENT Group wil de investering uiteraard zo snel mogelijk terugverdienen en gaat proberen de Nederlandse F1-liefhebber tot een abonnement te bewegen. De kans is groot dat Olav Mol en Jack Plooij worden ingezet om die kijker te trekken. Ziggo Sport had een samenwerkingsovereenkomst met Max Verstappen en ik kan me voorstellen dat NENT datzelfde zal doen.

Kan de F1-fan nog op een andere manier naar de trainingen en kwalificaties kijken? Dit jaar kon dat ook met de F1TV app, voor € 64,99 per seizoen, maar deze app zal volgend jaar niet langer beschikbaar zijn in ons land. Er is ook een mogelijkheid om via het basispakket van KPN en Ziggo naar een aantal F1-races op RTL Duitsland te kijken. Deze commerciële zender zendt dit seizoen 4 races uit die gratis te bekijken zijn. Of dat volgend jaar ook zo is, is nog niet duidelijk.

Ziggo Sport verliest volgend seizoen een enorme kijkerstrekker, maar de zender heeft nog steeds een interessant portfolio aan sportrechten met voetbal, tennis, rugby, Amerikaanse sporten en Nederlandse sporten zoals hockey, handbal en volleybal. Met de komst van een nieuwe speler ontstaat er een nieuwe dynamiek op het gebied van sportrechten waar niet alleen Ziggo Sport en ESPN mee te maken krijgen, maar ook de NOS, RTL en SBS.

Wellicht haalt ook de Eredivisie (het contract met Disney/ESPN loopt af in de zomer van 2025) voordeel uit de nieuwe situatie op de Nederlandse sportmarkt aan het ontstaan is, waarbij het niet ondenkbaar is dan ook andere partijen (Facebook, Amazon en misschien ook Apple en Netflix) zullen meedoen in de strijd om de rechten van de meest bekeken sportcompetitie van ons land.

In BNR Zakendoen ‘Sport en Geld’ ging het op 19 mei over OVerstappen, een verwijzing naar de reclamecampagne die Ziggo in 2016 maakte met Max Verstappen in de hoofdrol. De uitzending met Thomas van Zijl en Marcel Beerthuizen kun je terugluisteren via deze link.

Over veranderend kijkgedrag

Dat steeds minder mensen naar lineaire televisie kijken is algemeen bekend. Nieuws (journaals) en live sport en entertainment weten nog altijd veel (lineaire) kijkers te trekken, maar er zijn ook grote veranderingen zichtbaar in het kijkgedrag van sportliefhebbers. Het iconische bord op schoot is aan het verdwijnen en is een snack uit de hand aan het worden.

Amerikaans onderzoek laat zien dat steeds meer sportfans de voorkeur geven aan samenvattingen (highlights) dan het live kijken naar een wedstrijd. Dit geldt met name voor de leeftijdsgroepen 18 – 24 jaar (GenZ) en 25 – 40 jaar (Millennials). Meer dan de helft van de jonge sportfans van de NBA (basketball) en de MLB (honkbal) de voorkeur aan highlights boven live uitzendingen. Bij de fans van de NFL (American football) gaat het om 48% (GenZ) en 20% (Millennials).

Als belangrijke reden om minder live te kijken, wordt aangegeven dat de spanning van een wedstrijd pas aan het einde zit (en het dus te lang saai is). Dat geldt zeker voor NBA basketball waar de teams ongelofelijk veel wedstrijden spelen en in het reguliere seizoen de inspanningen pas in het laatste kwart worden geleverd. Ook wordt de lange duur van de play-offs als reden genoemd, in de VS gaat het in verschillende sporten om lange reeksen van best-of-seven wedstrijden.

Het betekent overigens niet dat de jongere doelgroepen minder enthousiast zijn over sport; men beleeft sport op een andere manier: via highlights dus, maar ook via apps, social media, video games, podcasts en kansspelen.

Ook in Nederland zien we al enige jaren een sterke afname van het kijken naar sport via lineaire tv. Een recent onderzoek van Wayne Parker Kent en MediaTest laat zien dat er ook hier steeds vaker On Demand wordt gekeken.

De corona pandemie heeft ook hier zijn invloed. Op mondiaal niveau zijn de kijkcijfers voor sport over het algemeen afgenomen. Dat komt onder meer door de afwezigheid van toeschouwers, wat voor een andere, minder intense sfeer zorgt. Daarnaast is er een enorme concurrentie van entertainment-aanbieders die zich richten op iedereen die gedwongen thuis zit en op zoek is naar vermaak. Het aanbod is enorm. Naast video is ook audio aan het groeien met een duizelingwekkende toename van podcasts en de opkomst van innovaties als ClubHouse.

Live sport kijken is aan het afnemen maar zal vanzelfsprekend niet verdwijnen. Uitzonderlijke sportprestaties zorgen er nog steeds voor dat mensen in grote getale naar live sport kijken. Ziggo Sport noteerde vorige maand de beste kijkcijfers ooit (2,5 miljoen kijkers) met de uitzendingen rond de spannende race tussen Max Verstappen en Lewis Hamilton tijdens de Formule 1 Grand Prix van Bahrein.

De veranderingen in het kijkgedrag zorgen voor twee uitdagingen voor rechtenhouders en mediapartijen: 1) hoe zorg je ervoor dat meer mensen live sport gaan kijken? 2) hoe zorg je ervoor dat je de rechten van samenvattingen beter kunt vermarkten zonder dat de kosten te hoog worden en mensen afhaken?

Wat dat laatste betreft betekent dit dat het prijsaanbod van sport in lijn moet zijn met wat kijkers gewend zijn. De prijzen van Netflix, Videoland en Spotify zetten de standaard. GenX besteedt momenteel maandelijks € 5,52 aan streaming diensten. Millennials besteden zo’n € 10,70 per maand. Het zijn lagere bedragen dan het huidige (one size fits all) aanbod van veel sportzenders: ESPN kost € 7,50 tot € 18 per maand (afhankelijk van de provider, bij sommige aanbieders is het onderdeel van het basispakket), Ziggo Sport kost zo’n € 15 per maand.

Het veranderende kijkgedrag gaat veranderingen in het financiële ecosysteem van de grote sporten veroorzaken, die draaien op de inkomsten van de verkoop van live-rechten. In dat model worden samenvattingen gebruikt om liefhebbers betrokken te houden en nieuwe kijkers te trekken en zijn die rechten veelal onderdeel van de aangekochte live-rechten. Dat zal gaan veranderen, er zijn insiders die voorspellen dat de rechten van samenvattingen meer gaan opleveren dan die van live-uitzendingen.

Als het kijken naar samenvattingen de dominante vorm van sportconsumptie wordt, betekent dit voor sponsors dat ze andere manieren moeten ontwikkelen om aandacht te krijgen. Dat kan via billboards, reclameblokken en via activatie campagnes rondom de uitzendingen. De aandacht is gegarandeerd als als je een intrinsiek, niet te vermijden onderdeel bent van de uitzending. Een manier om dat te bewerkstelligen, is (meer) commerciele onderbrekingen tijdens de uitzending, zoals dat al op YouTube het geval is. Ook zullen er verschillende abonnementsvormen komen, van fremium (met reclame) tot en met premium (geen reclame plus extra’s).

Meer kijkers naar samenvattingen, minder kijkers naar live: wat het ook gaat worden, het zorgt voor een verdere versplintering van kijkersgroepen. Er zal meer gepersonaliseerd gaan worden. Als rechtenhouder of mediaplatform moet je weten wat persoonlijke voorkeuren zijn: je moet weten hoe sportliefhebbers hun favoriete sport op welk moment via welk platform willen consumeren. Het is de reden dat veel sportorganisaties als oplossing naar de grote tech bedrijven kijken, omdat die als geen ander op maat kunnen leveren met een volledig geïntegreerd commercieel aanbod.

De behoefte van sportliefhebbers zal ook van invloed zijn op sport zelf. Bijvoorbeeld door spelregels te veranderen: meer wisselen, kortere helften, meer druk op de prestaties gedurende de wedstrijd zodat het vanaf het begin spannend is en blijft. Er zullen ook nieuwe sporten ontstaan die op maat worden gemaakt voor de sportconsument van de toekomst.

De podcast van de uitzending van BNR Zakendoen # sporteconomie van 7 april 2021 met Thomas van Zijl en Marcel Beerthuizen kun je beluisteren via deze link.

Over Amazon

Amazon, e-commerce platform en cloud storage provider, stort zich ook vol overgave op de sportwereld. In verschillende landen heeft Amazon uitzendrechten van sport gekocht voor hun streaming video services Amazon Prime en Twitch.

Sinds 2017 brengt Amazon Prime Video Thursday Night Football wedstrijden van de NFL en met succes. Het kijken van de wedstrijden is gekoppeld aan het verrijken van profielen en e-commerce aanbiedingen. Kijkers naar TNF kopen ook op het platform en ruim 50% van die kopers had langer dan 12 maanden niets gekocht bij Amazon. Een interessante manier om het merk weer relevant te maken en sales aan te jagen. Amazon Prime abonnees krijgen privileges, zoals gratis thuisbezorging van de producten die zijn besteld.

Onderdeel van de afspraken met de NHL was het verkrijgen van de exclusieve rechten op één wedstrijd, die tussen de San Francisco 49-ers en de Cardinals uit Arizona. De NHL heeft de verplichting om de wedstrijden in de lokale markten van teams toegankelijk te maken via broadcasting, maar in de rest van het land was de wedstrijd uitsluitend op Amazon Prime te zien. Amazon praat met NHL over een verlenging van het rechtenpakket voor drie jaar voor een bedrag van tenminste $ 200 miljoen.

In India is cricket de manier om meer klanten te werven; Amazon heeft de rechten van de populaire Indian Premier League cricket. Een duidelijke strategie: het kopen van sportrechten als instrument om een merk te bouwen en te laden gekoppeld aan conversie van abonnee’s en klanten. De aangekochte content wordt ook verrijkt met eigen producties waarmee documentaires worden gemaakt die weer op Prime te zien zijn, zoals de ‘All or Nothing’ series.

In Europa wordt Amazon steeds actiever. Naast eerdere acquisities van Premier League wedstrijden in Engeland en Champions League wedstrijden in Duitsland (waaronder ook audiorechten), heeft men nu het oog op de Italiaanse Serie A laten vallen. Een voetbalcompetitie die volop in de belangstelling staat onder meer door de aanwezigheid van Cristiano Ronaldo. Amazon is in een strijd verwikkeld met Comcast. De Serie A verwacht tenminste € 1,13 miljard uit de verkoop van de verschillende rechten pakketten te halen. Men is vol vertrouwen en dat geldt ook voor investeerder CVC Capital Partners dat onlangs een 10% belang in die rechten verwierf voor een bedrag van € 1,7 miljard.

Het ligt in de lijn van de verwachtingen dat Amazon’s succesformule van live sport en e-commerce wordt gekopieerd in andere markten in Europa. In Nederland is Amazon vorig jaar van start gegaan en bouwt men gestaag aan het merk, bijvoorbeeld met tv-reclame die ook op sportzenders is te zien. Het is niet ondenkbaar dat Amazon rechten wil verwerven van de Eredivisie, waarvan het contract met Disney (ESPN) medio 2025 afloopt.

Heeft het bedrijf van de rijkste man op aarde, Jeff Bezos, nog wel concurrenten? Die komen met name uit de FAANG-hoek, waarbij het acroniem in dit geval staat voor Facebook, Apple, Alibaba, Netflix en Google/You Tube.

Amazon investeert niet alleen in sportrechten, maar ook in een stadion. In ‘hometown’ Seattle heeft het bedrijf de naamgevingsrechten van de voormalige Key Arena gekocht voor een bedrag van circa $ 350 miljoen voor een periode van 10 jaar. Dit gebouw wordt de thuishaven van het nieuwe NHL-team Seattle Kraken en van Seattle Storm, een WNBA basketball team. Opvallend is dat het woord Amazon niet in de nieuwe naam voorkomt, het stadion is Climate Pledge Arena gedoopt. Bezos wil graag dat fans worden doordrongen van de klimaatcrisis. Op de website van het stadion is de naam en het logo van de sponsor nauwelijks te vinden.

De Climate Pledge Arena wordt volledig klimaatneutraal, met veel aandacht voor efficient energiegebruik, zo weinig mogelijk afval en gebruik van regenwater voor o.a. de ijsvloer. Mensen die een kaartje kopen, kunnen gratis met het openbaar vervoer reizen via een nieuwe metrolijn. Het initiatief sluit aan op het doel van het bedrijf om in 2040 ‘net carbon neutral’ te zijn.

De sponsoring van nieuwe stadions is lokaal gedreven; er is nog geen intentie om ook andere stadions te adopteren. Deze zomer wordt de Climate Pledge Arena geopend, in het seizoen 2021/2022 spelen de ijshockeyers van de Kraken hun eerste thuiswedstrijd.

De podcast van BNR Zakendoen #sporteconomie met Thomas van Zijl en Marcel Beerthuizen over Amazon is te beluisteren via deze link.

Over het (ver)spreiden van sportcontent

Een nieuwe speler meldt zich op het sportveld: Twitch, het online video kanaal dat vooral bekend is van het het streamen van de ‘wedstrijdbeelden’ van gamers gaat ook in sport investeren. Twitch werd in 2014 gekocht door tech-reus Amazon en begint Twitch Sports waar allerlei beelden van sporten en sporters te zien zijn. Het kanaal maakte samenwerkingsverbanden met Real Madrid, Juventus, Paris Saint Germain en Arsenal bekend. F1-coureur Lando Norris deelt ook al zijn belevenissen met de volgers van Twitch, waarvan 70% jonger is dan 34 jaar, de doelgroep die steeds moeilijker te bereiken is via de ouderwetse (veelal lineaire) kanalen.

Dat atleten veel invloed hebben, liet Gini Wijnaldum zien door zelf een Instagram Live Stream uit te zenden van de uitreiking van de Premier League kampioenstrofee. Live keken er meer dan 200.00 mensen, inmiddels is via Instagram en YouTube en TikTok meer dan een miljoen mensen bereikt. Wijnaldum gaf een kijkje voor en achter de schermen, zonder dat er sprake was van enige regie. Dat zorgt vervolgens weer voor nieuws, want ploeggenoot James Milner schold op Manchester United en zijn fans. Heerlijke munitie voor tabloids en voetbal websites.

Sporters zijn (digitaal) soms groter dan de clubs die hun salaris betalen. Het zal dan ook niet lang duren dat ook individuele social media rechten onderdeel gaan uitmaken van de contractuele afspraken tussen sportorganisaties en atleten (voor zover dat juridisch haalbaar is).

In Nederland is een driegend (content) conflict tussen Fox Sports en Ziggo voorkomen. Fox eiste, overeenkomstig de afspraken van de zender met KPN, dat Ziggo een vergoeding voor ieder aangesloten huishouden (4 miljoen) zou moeten betalen, hetgeen een vergoeding van € 100 miljoen per jaar zou betekenen. Ziggo, een merger tussen het voormalige UPC en Ziggo dat inmiddels is samengegaan met Vodafone, betaalde tot voor kort uitsluitend voor de abonnees die zelfstandig kozen voor het kijken naar Fox Sports Eredivisie. Dat zijn circa 300.000 mensen die € 17,95 per maand betalen, waarvan 20% wordt ingehouden door Ziggo voor administratie en organisatie, een totaalbedrag van zo’n € 40 miljoen. Ziggo wilde niet verder gaan dan het inleveren van die 20% en hield voet bij stuk. Als Fox dat ook zou doen, zouden de 300.000 voetballiefhebbers vanaf 1 augustus verstoken blijven van live Eredivisie-voetbal.

Partijen hebben elkaar gevonden, ergens in het midden waarschijnlijk, details zijn niet bekend gemaakt. Goed nieuws voor de Ziggo voetbalfans. Of KPN zich nu bekocht voelt, is de volgende vraag. Antwoorden volgen tussen nu en augustus 2025, wanneer het contract tussen de Eredivisie CV en Fox (dat onderdeel van het Disney concern is geworden en dat waarschijnlijk ook in Nederland ESPN zal gaan heten), afloopt.

In BNR Zakendoen #sporteconomie ging het op 29 juli 2020 over het spreiden en verspreiden van sportcontent. De podcast van de uitzending van je hier.

Over koopjesjagers in crisistijd

Het is een bekend fenomeen in tijden van crisis: kapitaalkrachtige partijen die op jacht gaan naar goedkope manieren om een belang te nemen in bedrijven of ze geheel over te nemen. Het gebeurt in allerlei sectoren, dus ook in de sportwereld.

De sportsector heeft de laatste jaren aan aantrekkingskracht gewonnen bij de grote mondiale investeringsmaatschappijen: Silver Lake (onderdeel van het vele malen grotere Dyal), KKR&Co, Blackstone, CVC Capital: grote spelers die investeren in sport en doorpakken. Ook nu of juist nu. Dat is niet zonder risico in onzekere tijden, zoals voor iedere investering geldt, maar prijzen gaan omlaag en de kans is groot dat de waarde van sport (na een periode van stilstand) en daarmee het rendement weer zal toenemen.

De Amerikaanse investeerder Joseph DaGrosa doet er niet moeilijk over. Recent nam hij met zijn Kapital Football Group een belang in Girondins de Bordeaux en nu hij heeft zijn ogen gericht op de Premier League want je kunt nu instappen “voor een fractie van de kosten” met een prijs die zo’n 50 tot 70% lager zou liggen. DaGrosa denkt zijn winst uiteindelijk te halen uit een beursgang van de clubs die hij bezit. Newcastle United lijkt aan zijn neus voorbij te gaan, daar heeft het Saudische Public Investment Fund haar ogen op gericht.

Het voorbeeld voor veel investeerders is de City Football Group dat verschillende clubs op vijf continenten bezit. Het voegde deze maand het Belgische Lommel aan het portfolio toe en werkt aan de aankoop van het Franse AS Nancy. Silver Lake nam onlangs een belang van 10% in CFG. De waarde van CFG wordt gekapitaliseerd op $ 4,8 miljard, het wordt gezien als de meest waardevolle property in het sportdomein.

Ook op het gebied van uitzendrechten is er veel beweging. Doordat partijen als DAZN en IMG vanwege het stilleggen van competities de betalingen voor de uitzendrechten hebben stopgezet of aangeven hun betalingsverplichtingen niet na te kunnen komen , kijken sportorganisaties naar andere manieren van financiering.

CVC Capital steunt Serie A, de belangrijkste sportcompetitie van Italië, met € 2,2 miljard. Onderpand: uitzendrechten. De tot voor kort zeer winstgevende Deutsche Fussball Liga, de economische entiteit van het Duitse betaalde voetbal, is in gesprek met twee private equity firma’s voor een lening van € 300 miljoen.

Silver Lake neemt een belang in New Zealand Rugby, CVC Capital wil de Six Nations rugby-competitie aan het portfolio toevoegen. Het verdienmodel zit in het anders verpakken van uitzendrechten (via streamingdiensten en OTT-platformen) en het opzetten van nieuwe competities.

Merken we hier ook iets van in Nederland? Een Turkse zakenman heeft interesse in de overname van Fortuna Sittard getoond. ADO Den Haag en Vitesse zijn al in handen van buitenlandse investeerders. Maar de meeste investeerders bij Nederlandse clubs zijn veelal fans die zich van jong af aan verbonden voelen en die een deel van hun vermogen inzetten om ‘hun’ club vooruit te helpen, niet omdat ze op rendement rekenen. Desalniettemin is het niet ondenkbaar dat er meer geïnvesteerd gaat worden in Nederlandse clubs. Voor Feyenoord bijvoorbeeld zou het een welkome injectie zijn om bij de Top 3 te blijven en de ‘aanvallen’ van clubs als AZ en FC Utrecht af te slaan.

In BNR Zakendoen van 20 mei ging het over koopjesjagers in crisistijd. Thomas van Zijl stelde de vragen, Marcel Beerthuizen de antwoorden. De podcast van de uitzending kun je via deze link beluisteren.

Over voetbalcompetities in Europa

In Nederland hebben we er al twee ronden opzitten, in Engeland en Frankrijk één en vrijdag begint de hoogste voetbalcompetities in Duitsland en Spanje. Als er op 24 augustus om 18.00 uur wordt afgetrapt voor de Serie A wedstrijd Parma vs. Juventus zijn alle voetbalcompetities in West-Europa officieel van start gegaan.

De nationale leagues van de grote voetballanden blijven groeien. In totaal wordt er in het seizoen 2019/2020 € 28,4 miljard omgezet, een groei van 11%. De vijf grootste voetbalcompetities brengen meer dan 50% van dit totaal op. De Engelse Premier League steekt er ver bovenuit en tekent voor meer dan 20% van het totaal. EPL genereert dit seizoen bijna € 6 miljard aan inkomsten, waarvan € 3,2 miljard uit de verkoop van uitzendrechten. Het levert het Engelse topvoetbal een winst van € 6 miljard op.

In het sport & economie-item in BNR Zakendoen ging het op 14 augustus 2019 over de ontwikkeling van de grote voetbalcompetities in Europa. Ook aandacht voor de economie van de Eredivisie, die op de achtste plaats staat na Rusland en Turkije met een omzet van circa € 500 miljoen , die voor een belangrijk deel uit commercie en ticketverkoop bestaat en waar inkomsten uit uitzendrechten zijn gestabiliseerd. Was de € 1 miljard deal met Fox een verstandige beslissing of niet? Hoe reëel is de ambitie van de Eredivisie om de zesde voetbaleconomie van Europa te worden?

Thomas van Zijl stelde de vragen, Zakenpartner deze uitzending was Eline Leijten. De video van de uitzending is hier te bekijken en hier als podcast te beluisteren.

Over de NBA

De NBA Finals is het slotakkoord van de Amerikaanse profbasketball competities. NBA is de ultieme commerciële sport: de wedstrijden eisen het uiterstste van de atleten en spelen zich in een razendsnel tempo af. Fans krijgen geen moment rust door al het spektakel op en rond het veld, het is een enerverende cocktail van topsport en entertainment. 

In BNR Zakendoen van 12 juni ging het over de NBA en de NBA Finals. Het ging in de uitzending over de strijd tussen de Golden State Warriors en de Toronto Raptors, kijkcijfers, sponsoring, de expansie buiten de Verenigde Staten, de rol van de atleten en de opkomst van nieuwe helden en over de organisatie van een van de meest succesvolle sportorganisaties ter wereld.

De uitzending is hier te bekijken. De uitzending is hier ook als podcast te beluisteren. Je kan het ook vinden in je favoriete podcast app; zoek dan op ‘Over sport en economie’.

Over de export van Ons Voetbal

In de Johan Cruijff ArenA werd op 3 april 2019 het onderzoek ‘Trends in Export’ gepresenteerd. De uitzending van BNR Zakendoen kwam deze dag vanuit het stadion . Een goede aanleiding om in het sporteconomie item aandacht te besteden aan de export van ons voetbal.

Wat zijn de manieren waarop de Eredivisie en de clubs hun producten kunnen exporteren? Waarom is de Eredivisie een aantrekkelijk product? Wat levert dat op? Wat doen clubs zelf om hun inkomsten te vergroten? Thomas van Zijl stelde de vragen aan Marcel Beerthuizen van bigplans

De uitzending kun je hier terugkijken. Er is ook een podcast versie, die vind je hier.

Over de toekomst van sport in beeld

Op het gebied van distributie van sportrechten is er veel aan het veranderen. Er wordt vol ingezet op Over-The-Top (OTT), de wijze waarop partijen als Netflix en Videoland films, series en documentaires aanbieden. Steeds meer uitzend- en sportorganisaties zetten hier op in zoals NBA, UEFA, F1, ESPN+ en DAZN.

Onder aanvoering van ‘eindbaas’ Adam Silver is de NBA bezig om ook het in beeld brengen van sport te veranderen, met veel meer aandacht voor de interesse en betrokkenheid van verschillende groepen kijkers. Silver vindt de wijze waarop sport in beeld wordt gebracht hopeloos ouderwets. Hij verwacht drastische wijzigingen in de komende vijf jaar.

De NBA geeft zelf het goede voorbeeld. Via Twitter kun je live een door jou gekozen basketballer volgen. De kijker die niet beschikt over een abonnement van een kabelnetwerk of pay-per-view aanbieder kan zelfs een deel (kwart) van de uitzending van een wedstrijd kopen. NBA is ook een samenwerking met online-kanaal Twitch aangegaan. Fans kunnen wedstrijden becommentariëren en op hun eigen kanaal plaatsen, andere fans kunnen dat dan weer volgen. Steve Balmer, een van de oprichters van Microsoft en de huidige eigenaar van de LA Clippers, heeft geïnvesteerd Court Vision. Via deze techniek kunnen door middel van augmented reality statistieken en grafieken aan het live wedstrijdverslag worden toegevoegd. Ook de PGA, MLS en F1 testen nieuwe formats om meer fans te betrekken.

Technologie zal voor meer verandering gaan zorgen. Waar kun je dan aan denken? Bijvoorbeeld real time inzicht in biomedische gegevens van spelers over vermoeidheid, spierverzuring e.d. Het gebruik van big data waarmee kan worden voorspeld wat de volgende worp van een honkbal pitcher wordt en hoe de slagman, catcher en veldspelers daarop zullen reageren. Of aan de inzet van uitgebreide statistieken die in-game sportsbetting en het spelen van fantasy sports games (groot in de VS) aanjagen. Natuurlijk is en komt er (meer) regulering op het gebied van privacy en ongeoorloofde wedstrijd beïnvloeding. Dat we anders naar sport gaan kijken is zeker.

In BNR Zakendoen sporteconomie ging het op 20 maart over de toekomst van sport in beeld. Thomas van Zijl stelde de vragen vanuit Ahoy Rotterdam, de Zakenpartner was Marja Ruigrok. De uitzending is hier te bekijken en hier te beluisteren.