Over het uitstellen van de Olympische Spelen

De vlam blijft in Japan. En ook volgend jaar is de officiële naam ‘Olympische Spelen Tokio 2020’. Dat zijn de enige twee zekerheden (?) nadat het IOC dinsdag jl. besloot het grootste evenement ter wereld uit te stellen.

De cijfers van de Spelen

De cijfers van het grootste sportevenement ter wereld op een rij. Om te beginnen met de cijfers van Japan. Naast de lokale organisatiekosten van € 6 miljard heeft de Japanse overheid nog eens zo’n € 20 miljard euro in de infrastructuur geïnvesteerd.

Het organisatiebudget moet gedekt worden door lokale sponsors en kaartverkoop en een bijdrage van het IOC aan het Local Organizing Committee (LOC). De lokale sponsorwerving was erg succesvol en heeft € 3 miljard opgebracht. De kaartverkoop moet voor € 750 miljoen zorgen. De bijdrage van het IOC aan het LOC is ook € 750 miljoen.

De cijfers van het IOC

Het Internationaal Olympisch Comité weet alles van het vermarkten van hun product. De belangrijkste bronnen van inkomsten zijn uitzendrechten en sponsoring. De uitzendrechten voor deze Olympiade zijn verkocht voor € 4 miljard. De belangrijkste mediapartner is het Amerikaanse NBC dat voor de periode tussen 2011 en 2020 voor drie Zomerspelen en twee Winterspelen een contract met een waarde van € 4 miljard overeenkwam. Het tweede belangrijke netwerk is Discovery Networks (waar o.a. Eurosport onder valt) die de Europese rechten voor twee Zomer- en twee Winterspelen voor € 1,3 miljard kocht

Dan is er nog het sponsorprogramma van het IOC. De totale fee van de 14 TOP sponsors is opgeteld zo’n € 1,8 miljard per Olympiade. TOP sponsors betalen gemiddeld € 100 miljoen voor vier jaar. De contracten worden veelal voor een langere periode overeengekomen. Er zijn sponsors die een deel in kind (in natura) betalen door het leveren van producten en diensten. Partijen die hun producten mogen verkopen tijdens de Spelen, zoals Coca-Cola, betalen meer. Coke is al sinds Amsterdam 1928 aan de Spelen verbonden. Onlangs verlengde het frisdrankmerk de sponsorovereenkomst voor de periode na Tokio en stond daarbij ook een nieuwe partij toe in de categorie ‘non-alcoholic beverages‘. Het zuivelbedrijf China Mengniu Dairy is van 2021 tot en met 2032 toegetreden als de officiële zuivelsponsor van de Spelen. Beide bedrijven betalen tezamen naar schatting € 2,75 miljard in de komende twaalf jaar.

De gevolgen van het uitstel voor Japan

Het berekenen van de financiële impact van het uitstellen van de Spelen is een complexe zaak. De Kansai University heeft berekend dat het uitstel van de Olympische en Paralympische Spelen de Japanse overheid ongeveer € 5,4 miljard gaat kosten.

De huizen die het Olympisch dorp vormen waren al verkocht en zouden na de Paralympische Spelen worden opgeleverd. Dat moet dus worden opgelost. Ander onderdak van 11.000 atleten en begeleiders zal niet eenvoudig te organiseren zijn. Uitstel ligt hier ook voor de hand. Dan is er nog de impact op het toerisme. Effectenhuis Nomura Securities schatte de opbrengsten uit toerisme door de Spelen op circa € 2 miljard. De vraag is of de aantrekkingskracht van de Spelen op toeristen zal afnemen. Het is niet ondenkbaar dat er een trend ontstaat dat mensen veel minder intercontinentaal gaan reizen. Japan is overigens niet afhankelijk van toerisme, dat 0,8% van het BBP uitmaakt.

De gevolgen van het uitstel voor het IOC

Het IOC zegt over een noodfonds van een miljard te beschikken om de gevolgen van het uitstel te kunnen opvangen. Men heeft zich daarnaast voor € 20 miljoen verzekerd tegen calamiteiten. Er zijn meer partijen die dat hebben gedaan. De Duitse verzekeraar Müncher Ruck heeft volgens eigen zeggen honderden miljoenen euro’s aan annuleringsverzekeringen afgesloten. Of verzekeraars ook tot uitkering zullen overgaan, hangt af van specifieke polisvoorwaarden. En van de draagkracht van het conglomeraat van betrokken verzekeraars. Het verzekeringsdossier is hoe dan ook voer voor advocaten en juristen.

De gevolgen van het uitstel voor uitzendorganisaties

NBC-eigenaar Comcast kan zich vinden in het uitstel, maar wel met het verzoek de Spelen in de zomer te laten plaatsvinden en niet in de lente van 2021, wat volgens de laatste berichten een reële optie is. Het mediabedrijf had al 90% van de spotzendtijd verkocht voor meer dan € 1 miljard. Daarnaast zouden de Spelen deze zomer worden gebruikt voor de lancering van OTT streaming video dienst Peacock. Discovery geeft aan geen problemen te hebben met de aanpassing en verschuift zijn plannen door naar volgend jaar.

De gevolgen van het uitstel voor sponsors

Het verschuiven van de Spelen is voor de meeste sponsors het beste van alle kwaden. Campagnes waren al ontwikkeld en ingekocht, voor een groot deel zal ook dit worden doorgeschoven, als zal de verplaatsing voor een andere, wellicht meer ingetogen boodschap vragen. Datzelfde geldt voor de lokale Japanse sponsors. Kapitaalvernietiging is er zonder meer.

Voor de sponsors van lokale Olympische comité’s is het ingewikkelder. De meeste sponsorcontracten lopen af aan het einde van dit jaar, terwijl een belangrijk deel van de tegenprestaties (associatie, exposure, activaties en hospitality) niet zijn geleverd. Dat kan worden doorgeschoven en waarschijnlijk zullen sponsors daarmee genoegen nemen, ook omdat veel sportkoepels (en de bij hun aangesloten bonden) financieel onder druk komen te staan. Grote bedrijven zullen zich solidair tonen, zolang hun bedrijfsresultaten dat toelaten. Voor NOC*NSF wordt het een uitdaging de rechten van bestaande sponsors te vermengen met bedrijven die zich verbinden met het sponsorprogramma voor de periode 2021 – 2024, dat nog in ontwikkeling is.

In de Verenigde Staten is dit een groter probleem, omdat sponsoring van Team USA vanaf 2021 is gekoppeld aan de Olympische Spelen Los Angeles 2028. Zo loopt het contract met luchtvaartmaatschappij United Airlines af en gaat het nieuwe contract met concurrent Delta Airlines in op 1 januari 2021.

De gevolgen van het uitstel voor de sportwereld

Dan is er nog die andere grote uitdaging: het invullen van de sportkalender tot en met de nieuwe datum voor de Openingsceremonie. Wat gebeurt er kwalificaties, wat gebeurt er met reeds geplande mondiale evenementen in 2021 zoals het WK Atletiek en het WK Zwemmen? Wordt Tokio 2020 in 2021 in de lente of in de zomer gehouden? Er is gelukkig duidelijkheid over het uitstel. Maar er is nog heel veel te doen voor alle betrokken partijen. Het is een enorme driedimensionale puzzel met allemaal losse stukjes die op elkaar van invloed zijn.

Resultaat: een totale reset die alle bestaande verander-agenda’s overbodig maakt?

Het coronavirus zou wel eens voor een complete reset van de sportwereld kunnen zorgen. Een andere kijk op kalenders, andere organisatiestructuren, nieuwe business modellen, nieuwe samenwerkingsvormen tussen organisaties, overheden en bedrijfsleven. Het is nog te vroeg om te speculeren, niet om erover na te denken.

Luister terug. Of beter: luister alles terug

In BNR Zakendoen van 25 maart 2020 werden de effecten van het uitstellen van de Olympische Spelen geduid. De uitzending met Thomas van Zijl en Marcel Beerthuizen is terug te luisteren via deze link of via het BNR-platform.

De podcasts van alle uitzendingen van BNR Zakendoen Over sport en economie vind je hier of via je favoriete podcast app.