Over het failliet van Financial Fair Play

In februari sanctioneerde de UEFA Premier League-club Manchester City met een boete van € 30 miljoen en twee jaar uitsluiting van deelname aan het miljardenbal UEFA’s Champions League. Aanleiding hiervoor was het overtreden van de Financial Fair Play regels, ingesteld door de UEFA in 2011 met als doel oneerlijke concurrentie te voorkomen. Inkomsten en uitgaven moeten met elkaar in balans zijn, clubs mogen slechts een beperkt verlies hebben en dat mag niet onbeperkt worden aangevuld door investeerders.

Manchester City had dat wel gedaan, zo bleek volgens de UEFA uit documenten die onder meer door Football Leaks en Der Spiegel in de publiciteit waren gebracht. Hoofdsponsor Etihad Airways zou op papier een sponsorcontract van € 80 miljoen hebben afgesloten terwijl 90% van dat bedrag werd betaald door de eigenaren, de Abu Dhabi United Group.

De straf van de UEFA betekende een enorme klap voor City: het niet deelnemen aan de Champions League zou op basis van de resultaten in het verleden zo’n € 200 miljoen inkomstenverlies opleveren. Bovendien zou de aantrekkingskracht van de club op trainer Guardiola en sterspelers enorm afnemen met een mogelijke uittocht tot gevolg.

Manchester City ging in beroep bij het internationale sporttribunaal CAS. De inzet was dus hoog voor de club, maar ook voor de UEFA die het opnam tegen een van de grote voetbalclubs in Europa. De UEFA handelt dit soort zaken normaal gesproken met eigen juristen af, maar voor deze zaak werden advocaten ingezet.

Afgelopen maandag was de uitspraak van het CAS en het leverde de wellicht ‘belangrijkste overwinning ooit’ voor Manchester City op. UEFA is in het ongelijk gesteld (de officiële uitspraak moet nog gepubliceerd worden); er waren geen overduidelijke malversaties op het terrein van sponsoring. Bovendien was een deel van de aanklacht verjaard, want ouder dan vijf jaar. City kreeg nog wel een tikje op de vingers vanwege het niet mee werken aan het onderzoek van UEFA: een boete van € 10 miljoen, die ze lachend zullen betalen, vanuit Abu Dhabi neem ik aan.

Het betekent een enorme klap in het gezicht van de UEFA, die het stigma van tandeloze tijger niet van zich af kan schudden. Concurrenten van City noemen de uitspraak onbegrijpelijk. Het is wel duidelijk dat de Financial Fair Play-vereisten hiermee onder druk komen te staan en dat ook in het voetbal gaat gelden dat wie betaalt ook alles kan bepalen. De krachtsverhoudingen in het Europese voetbal laten dat beeld overigens al jarenlang zien.

De UEFA heeft de Champions League als belangrijkste verdienmodel en wordt bij de organisatie daarvan continu onder druk gezet door de rijke clubs uit Engeland, Spanje, Duitsland, Italië en Frankrijk. Dat gaat over het aantal deelnemers uit die landen en over de verdeling van de sponsor- en mediagelden. De druk op UEFA zal nu nog meer toenemen. Voetbal gaat steeds meer op de echte (zaken)wereld lijken…

In BNR Zakendoen #sporteconomie ging het op woensdag 15 juli 2020 over het failliet van Financial Fair Play. Thomas van Zijl stelde de vragen. De podcast van de uitzending kun je terugluisteren via deze link.

Over de UEFA en Financial Fair Play

Op 1 juni 2011 voerde de UEFA onder aanvoering van Michel Platini regels voor Financial Fair Play in. Een controlesysteem dat financieel gezond beleid bij Europese voetbalclubs moet bevorderen en dat ongelijkheid moet voorkomen vanuit de gedachte dat daarmee de toekomst van het voetbal wordt gewaarborgd. De belangrijkste bepalingen zijn dat een club over een periode van 3 jaar niet meer dan €30 miljoen verlies mag lijden en dat sponsorinkomsten autonoom en realistisch zijn.

Football Leaks en Der Spiegel zorgden ervoor dat er informatie openbaar werd over Manchester City waaruit bleek dat de regels voor sponsoring werden overtreden. Van het sponsorcontract met Etihad Airways €75 miljoen werd €66 miljoen betaald door een entiteit die direct was gelieerd aan de eigenaar van de club. UEFA bestrafte City met een boete van €30 miljoen en een uitsluiting van twee jaar voor de Champions League, dat mogelijk voor een verlies van €275 miljoen zorgt. Manchester City gaat in beroep en heeft batterijen advocaten klaarstaan om de UEFA aan te vallen.

Op 26 februari 2020 ging het in BNR Zakendoen #sporteconomie over de UEFA en Financial Fair Play. Over de achtergronden van dit controlesysteem, over rechtvaardigheid, over eerdere sancties, over het effect van FFP, over de druk op de UEFA en over de vraag hoe deze kwestie zich verder zal ontwikkelen. De uitzending stond onder leiding van Thomas van Zijl met sidekick en Zakenpartner Conny Dorrestijn.

De video van de uitzending vind je hier en de podcast vind je hier. het podcast platform met alle uitzendingen van BNR Zakendoen ‘Over sport en economie’ is hier te vinden of via je favoriete podcast app.