Over voetbal en faillissementen

Kan een voetbalclub als Barcelona, vorig jaar door in Deloitte’s Money League uitgeroepen tot de voetbalclub met de grootste omzet ter wereld, failliet gaan? Spaanse media schrijven dat Barcelona financieel in enorm zwaar weer terecht is gekomen.

De omzet van de club was in 2019 € 840 miljoen en de verwachting was dat men dit jaar door de € 1 miljard grens zou gaan. Ook voor Barcelona heeft Covid-19 ervoor gezorgd dat 2020 volledig anders loopt dan verwacht. Het wegblijven van toeristen en het spelen van wedstrijden zonder publiek heeft waarschijnlijk nergens zo’n grote financiële impact als bij de club in Catalonië. Het kost de club minstens € 154 miljoen.

Barcelona heeft een buitenproportioneel salarishuis wat 69% van de begroting inneemt. Met een jaarsalaris van € 100 miljoen exclusief bonussen neemt superster Lionel Messi een groot deel voor zijn rekening. De club is, na een eerdere salariskorting in het voorjaar, wederom met alle spelers in overleg over een salarisverlaging van 30%. Dit moet € 190 miljoen opleveren en zou een voorlopige redding betekenen. Frenkie de Jong heeft zijn contract verlengd voor een naar verluidt 30% lager jaarsalaris.

De grote vraag is of Barcelona überhaupt failliet kan gaan? Het is niet bekend hoe groot de totale schuld van de club is; die wordt geschat tussen de € 500 miljoen en € 1 miljard. Het belang van voetbal en de verwevenheid met de bancaire sector is in Spanje dermate groot dat geen bank het failliet van een populaire club op zijn naam wil hebben. Bovendien zijn er nog genoeg andere manieren om geld te verdienen, zoals via de naamgeving van het nieuw te bouwen Nou Camp. De opbrengst zou eerst naar onderzoekers van het corona-vaccin gaan, nu lijkt de clubkas een betere optie om te overleven.

In Nederland zijn de afgelopen decennia verschillende voetbalclubs failliet verklaard. SC Veendam was de laatste in 2013, HFC Haarlem (2010) een van de bekendste. Ingeval van faillissement komen de gespeelde wedstrijden te vervallen en worden alle contracten ontbonden. Als een bewindvoerder of curator weigert de spelerscontracten te laten gaan, hebben zij volgens de CAO de mogelijkheid hun contract met een opzegtermijn van zes weken te laten beëindigen via de Arbitragecommissie KNVB Betaald Voetbal.

De licentie van de failliete club valt direct terug aan de KNVB waardoor een doorstart niet mogelijk is. In andere landen kan een club failliet gaan en kort daarna doorstarten met licentie én clubhistorie. De grootste verandering zit dan in de naam, waarvan bijvoorbeeld letters worden gewijzigd. Zo veranderde AC Fiorentina, failliet verklaard in 2002, in ACF Fiorentina. De club werd destijds wel teruggeplaatst naar de Serie C2 maar speelt inmiddels weer in de Serie A.

In BNR Zakendoen #sporteconomie ging het op 11 november over voetbal en faillissementen. De podcast van de uitzending kun je hier terugluisteren.

Over sport in de rechtszaal

Als het over sport en economie gaat, gaat het veelal over de enorme groei die de commerciële sport doormaakt. Dit zorgt voor allerlei neveneffecten die te maken hebben met de steeds groter wordende financiële belangen. Ten einde die belangen te verdedigen worden er meer en meer kwesties aanhangig gemaakt in de rechtszaal. Enkele actuele voorbeelden ter illustratie:

1. Een Nederlandse producent van scooters daagt Lionel Messi voor het gerecht omdat hij de afspraken van een individueel sponsorcontract niet zou nakomen.

2. Het Engelse High Court oordeelde dat Nike de nieuwe kleding- en merchandise sponsor van Liverpool mocht worden, ondanks een matching right van huidige sponsor New Balance. New Balance bood € 20 miljoen meer, maar het bod van Nike inclusief een royalty bonus van 20% werd als hoger gekwantificeerd mede door het veel grotere netwerk van winkels van Nike.

3. In Spanje staan de voetbalbond RFEF en de eigenaar van de hoogste competitie LaLiga tegenover elkaar vanwege de verplaatsing van El Clásico. De competitie is ontevreden over de nieuwe speeldatum die minder commerciële kansen biedt.

Ook individuele atleten kiezen steeds vaker voor een gang naar de rechter. Om de afvaardiging naar een groot sportevenement af te dwingen, om hun eigen trainingsprogramma te kunnen bepalen, om de keuze van technisch materiaal (en privé sponsors) te beschermen of om eigen evenementen te organiseren.

Met de Olympische Spelen in aantocht zal het aantal rechtszaken toenemen. Sportorganisaties moeten ervoor zorgen dat hun reglementen duidelijk zijn beschreven en hun procedures objectief en transparant zijn. Het kan ook geen kwaad het budget voor Juridische  Zaken te verhogen.

In BNR Zakendoen van 30 oktober ging het over sport in de rechtszaal. Met Thomas van Zijl en Zakenpartner Adine Tjeenk Willink. De uitzending terugkijken kan hier, de podcast vind je hier. Onder de noemer ‘Over sport en economie’ zijn alle uitzendingen te vinden in je favoriete podcast app.